wtorek, kwietnia 29, 2014

Ku uciesze, pod rozwagę - "Balzakiana"

Młody,  przystojny mężczyzna, ale jakiś niedzisiejszy - może z dwudziestolecia międzywojennego? Co to za poza? Kto tak się jeszcze ubiera? Co ma oznaczać to spojrzenie? A jaką funkcję w tej stylizacji pełnią kaczuszki? To pan Jacek Dehnel. Bardzo wyrazista i  oryginalna  postać na polskiej scenie literackiej. Ma opinię współczesnego dandysa - chadza po Warszawie z laską, w surducie, w cylindrze. W wywiadzie , który przeprowadził z nim Maciej Topolski powiedział, że to ironia. To wiele wyjaśnia...

Jacek Dehnel (zdjęcie z okładki książki tegoż -  "Fotoplastikon")


 „Jacek Dehnel – pisarz (ostatnio wydał powieść Saturn), poeta, tłumacz (Larkin, Verdins) i malarz. Zajmuje się zbieractwem i łowiectwem (gratów), prowadzi blog poświęcony międzywojennemu tabloidowi Tajny Detektyw, nie prowadzi samochodu. Decyzją Rady Języka Polskiego został Młodym Ambasadorem Polszczyzny”

Tyle można dowiedzieć się z rubryki Kawiarnia Literacka tygodnika Polityka, do której Dehnel pisuje. Ale wpisując nazwisko tego pisarza do wyszukiwarki, można znaleźć niesamowite informacje - A to że pedał, że Żyd, że może Niemiec.  Nagrody (a ma ich kilka na swoim koncie np. Paszport Polityki, Nagroda Kościelskich...)  na pewno ma dzięki mafii ( pewnie gejowskiej) lub łapówkom, a może znajomościom...


Miałam ostatnio ogromną przyjemność poznać kolejną z jego książek - "Balzakianę". Sam autor o tej książce, zbudowanej z czterech minipowieści  mówi m.in.: "Starałem się, by dialog z wielkim cyklem powieściowym francuskiego pisarza za każdym razem przybrał inną postać". Zainteresowanych odsyłam też do nagrania  - tu rozmowa z pisarzem.


Przyznaję się, że nie znam twórczości Balzaka na tyle, by zauważyć wszystkie aluzje, ukryte cytaty i nawiązania. Jednak ani postać francuskiego mistrza literatury oraz nawiązania do jego twórczości w "Balzakianie"  nie są głównym motywem, więc po tę pozycję bez obaw mogą sięgnąć także ci, którzy z Balzakiem nie mieli żadnej styczności. Zresztą, uważam, że o wiele ciekawszym zajęciem jest zachwycanie się stworzonymi przez Jacka Dehnela historiami i postaciami,  a przede wszystkim językiem, którym się posłużył niż badania teoretycznoliterackie. "Lalę" tego pisarza czytałam już jakiś czas temu, ale do dziś pamiętam, że byłam pod dużym wrażeniem wykorzystanej polszczyzny. W obu książkach autor odkrywa przed czytelnikiem język polski, pokazuje jego piękno, wieloznaczność, bogactwo, zawiłość. Wirtuoz słowa! Dodatkowym atutem jest humor i ironia. Będę musiała częściej polecać tego autora znajomym, którzy narzekają, że zapominają, jak się mówi po polsku (lub z zupełną obojętnością posługują się pongliszem - o zgrozo!)

                     
O czym jest "Balzakiana"? Fabuła opowiadań nie należy do zbytnio wyszukanych czy skomplikowanych. Aż chciałoby się powiedzieć - to historie z życia wzięte. Bo czyż trudno w naszym społeczeństwie o dorobkiewiczów, którym marzy się, by ich córki bogato wyszły za mąż? Czy nie znajdziemy w naszym otoczeniu jakiejś cioci, starej panny, która pragnie czuć się potrzebna i kochana?
Nie zapytam czy są, zapytam - ilu jest mężczyzn niezdecydowanych,  rozdartych między dwoma czy trzema kobietami?  I po czwarte - kobieta przechodząca na emeryturę - czy ma prawo marzyć, próbować czegoś nowego ?
Ale w tych prostych historiach każdy szczegół jest istotny, przemyślany; każdy bohater prawdziwy, dynamiczny. Każde opowiadanie porusza, coś uświadamia, pokazuje, żadne nie pozostawia czytelnika w obojętności.

Jak dla  mnie - majstersztyk!  - 6/6



Książka przeczytana w ramach wyzwań:

 

Zdjęcia pochodzą z blogów Kurtula.blogspot.com i literackie-skarby.blogspot.com





3 komentarze:

  1. w stu procentch sie zgadzam! Bardzo lubie Dehnela i cenie sobie jego polszczyzne. "Lale" czytalam juz dwa razy, za kazdym razem rozkoszujac sie jezykiem. Od mrocznego "Saturna" nie moglam sie oderwac, a "Balzakiane" polknelam z jeden wieczor. Nie rozumiem tego szumu wokol autora...bo ma odwage byc oryginalnym? bo pisze inaczej, czy dlatego, ze inny ma image? nie wazne! wazne sa jego super ksiazki i szkoda byloby je przegapic! Pozdrawiam. Wyspa

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dokładnie - jego książki są fantastyczne, jego język jest tak piękny, że mógłby opowiadać np. o segrowaniu prania, a i tak byłabym zachwycona:) A jego image - to jego sprawa:)
      Pozdrawiam
      Wyspa - tajemniczy podpis:)

      Usuń
  2. Dziękuję za miłe słowa o moim blogu :) Przyznam się, że nie znałam do tej pory twórczości pana Jacka Dehnela. Ale z pewnością kiedyś po nią sięgnę.( po Twojej opinii nie można inaczej :) No i ogromnie zaciekawiła mnie oryginalna osobowość tego pisarza- laseczka, cylinder... Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń